Sözlü soru kaldırıldı, yazılıya cevap veren yok. Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin hayata geçmesiyle birlikte Meclis’in denetim yetkisi kısıtlandı. Vekillerin elinde kalan tek denetim aracı olan yazılı soru önergelerine de yanıt ‘zor’ geliyor.
24 Haziran seçimleri sonrası Cumhurbaşkanlığı sistemi hayata geçti ve yeni bakanlar atandı. Yeni oluşan parlamentoda da milletvekilleri yaklaşık 2 ay içinde bakanların cevaplandırılması istemiyle, toplam 440 soru önergesi verdi. Ancak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile 15 bakan, bu önergelerin hiçbirini cevaplamadı.
ULAŞTIRMA’DAN 5 YANIT
Sadece Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turan, kendisine yöneltilen 39 önergeden 5’ine cevap verdi. Bakan Turan taşeron şoförlerin durumu, bakanlığından ihraç edilen personelin sayısı, minibüsçülere verilen belge ile Niğde’de yapılacak havaalanı ve organize sanayi bölgesinin durumu hakkında vekilleri bilgilendirdi.
7 Temmuz’da yemin ederek göreve başlayan vekillerin verdiği ve iç tüzük gereği 15 gün içinde cevaplandırılması gereken 435 önerge ise bu süre aşılmasına rağmen, cevaplandırılmayı bekliyor.
BAŞKANILIK SİSTEMİ
Türkiye, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumla daha güçlü bir Meclis iddiasıyla Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ne geçti. 24 Haziran’da gerçekleştirilen seçimlerle de yeni sistem 2 aydır resmen yeni yönetim modeli olarak uygulanmaya başlandı. Ancak daha güçlü ve etkin bir TBMM söylemi havada kaldı. Yeni sistemde sözlü soru önergelerinin kaldırılmasıyla muhalefetin yalnızca yazılı soru önergeleri aracılığıyla soru yöneltebilmesi mümkün kılındı.
400’DEN FAZLA SORU
Yeni milletvekillerinin 7 Temmuz’da yemin ederek göreve başlamalarının ardından muhalefet partilerine mensup milletvekilleri, cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın atadığı 16 bakan ve bir Cumhurbaşkanı yardımcısına 440 soru önergesi verdi.
Yeni sisteme göre Meclis’in denetim yetkisi şöyle: TBMM, kanun teklifi ve tasarılarını görüşmek ve oylamaktan sorumlu. Artık Bakanlar Kurulu’nu, yani bakanları denetleme yetkisi yok. Milletvekillerinin soru önergesi verme yetkisi var ancak Meclis’in gensoru yetkisi ortadan kalktı. TBMM’nin sözlü soru sorma yetkisi kaldırılırken, yazılı soru da sadece cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yöneltilebiliyor. Cumhurbaşkanına ise yazılı ya da sözlü soru sorulamıyor. Gensoru ile hükümet ve bakan düşürme usulü yeni sistemde artık yok. Meclis cumhurbaşkanını düşürebilmek için ancak seçime gitme kararı alabiliyor.
ACİL SORULAR ‘İŞLEMDE’ BEKLİYOR
TREN KAZASI: Çorlu’da 24 kişinin öldüğü tren kazasıyla ilgili CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan’ın cevaplaması için soru önergesi verdi. 13 Temmuz’da verilen önergeye 1.5 ayda hâlâ cevap gelmedi. Aynı konuda İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ da önerge sundu.
ÇOCUK GEBELİKLER: CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, CHP İstanbul milletvekilleri Ali Şeker ve Özgür Karabat, 18 yaş altı çocuk gebelikleri için Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya 3 ayrı önerge ile sordular. Üç vekilin önergesi de ‘işlemde’ bekliyor.
MÜLAKAT SKANDALI: Sözleşmeli öğretmen atamalarında yaşanan büyük sorunlar ve yüksek puanlı adayların elenmesi durumu 3 ayrı vekil tarafından soru önergesi yapıldı. CHP’li milletvekilleri Utku Çakırözer, Müzeyyen Şevkin ve İsmail Ünver, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’a 18-19 ve 20 Temmuz’da farklı soru önergesi yönelttiler.
BANKA BORÇLARI: Yurtdışından ithal edilen et, karkas et miktarı ve ithal tohum konularında CHP Niğde Milletvekili Fethi Gürer, tam 9 ayrı soru önergesi verdi. Gürer’in önergelerine Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’den cevap bekleniyor. Gürer, ‘Bankalara borcu olan vatandaş sayısı nedir? Kara listede olan kaç kişi var” diye de sordu.
2 YILDAKİ İHRAÇLAR: CHP Antalya Milletvekili Aydın Özer, tüm bakanlara ayrı ayrı 15 Temmuz 2016 tarihinden sonra ihraç edilen, açığa alınan ve göreve iade edilen personel sayılarını sordu. Özer’in önergelerinin hiçbirine daha cevap gelmedi.
ŞEKER FABRİKASI: HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, Sanayi Bakanı Mustafa Varank’a “Ağrı’daki şeker fabrikasının 32 dönümlük arazisi Adalet Bakanlığı’na niye devredildi” sorusunu yöneltti.
ELEKTRİK ZAMMI: MHP İstanbul Milletvekili Arzu Erdem, Enerji Bakanı’na “Şirketlere destek olmak için elektrik dağıtım bedeline zam yapıldığı doğru mudur” diye sordu.
Kaynak: Sözcü