Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında özellikle son yıllarda uygulamaya konan şehir hastanesi projeleri Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) yöntemi ile yürütülmektedir.
Eylül 2019 itibariyle ülkemizde 8 şehir hastanesi açılmıştır. İnşaatı devam eden hastaneler ile birlikte bu sayının 2021 yılında 20’yi geçeceği belirtilmektedir. Ancak gerek hizmete giren gerekse inşaatı devam eden şehir hastaneleri sözleşme süreçleri, sözleşme içerikleri, hastane yerleşkesi seçimi seçimleri ve vatandaşların hizmete erişimi gibi konular yönünden ciddi eleştirilerin hedefi olmaktadır. Şehrin dışında, ulaşıma elverişli olmayan bölgelerde yapılan şehir hastaneleri vatandaşların hizmete erişimini, dolayısıyla halk sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bunlara ek olarak şehir hastanelerine sözleşme gereği yapılacak olan ödemelerin Sağlık Bakanlığı bütçesinde, dolayısıyla Hazine üzerine büyük bir yük oluşturacağı da dile getirilen eleştiriler arasındadır.
Öte yandan Sayıştay tarafından açıklanan Sağlık Bakanlığı Denetim Raporu’nda şehir hastanelerine ilişkin dile getirilen kimi noktalar kamu bütçesinin ne denli yanlış ve yandaşlara rant üretme amaçlı kullanıldığını da ortaya koymaktadır. Örneğin Kemoterapi ilaç hazırlama alt kalemi için, en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %35599 fark olduğu; Kemoterapi İlaç Uygulama alt kalemi için en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %552 fark olduğu görülmektedir. TPN ilaç hazırlama hizmeti için, Eskişehir ve Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastaneleri tek kalem ve birim fiyat üzerinden ödeme gerçekleştirmektedir. Adana, Mersin, Yozgat ve Isparta Şehir Hastanelerinde ise, bu hizmet için; kapalı sistem neonatal set, TPN torbası, TPN transfer set ve selektör valve olmak üzere 4 alt kalem ve birim fiyat belirlenmiştir. Kayseri ve Manisa Şehir Hastanelerinde ise TPN ilaç hazırlama hizmeti alınmamaktadır. TPN ilaç hazırlama alt kalemi için en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %10234 fark olduğu görülmektedir. Kapalı sistem neonatal set alt kalemi için, en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %644 fark olduğu; Selektor valve alt kalemi için en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %1178 fark olduğu; TPN torbası alt kalemi için en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %622 fark olduğu; TPN transfer set alt kalemi için en düşük birim fiyat ile en yüksek birim fiyat arasında %215 fark olduğu görülmektedir.
Hizmete giren sekiz şehir hastanesinin miktara bağlı hizmetlerine ilişkin ödemelerde standart bir alt kalem sınıflandırılması bulunmamaktadır. Ayrıca alt kalemler için belirlenen birim fiyatların çok geniş bir skalada yer aldığı görülmektedir. Birim fiyatlar arasındaki bu fahiş farkın oluşturacağı bedel kamu tarafından karşılanmaktadır. Bu durumda şehir hastanelerinin işleyişine ilişkin ciddi soru işaretleri oluşturmaktadır. Bu çerçevede;
- Sağlık Bakanlığı’nca KÖİ yöntemi ile yapılan şehir hastanelerinin kapasiteleri ve sözleşme bedelleri, her bir hastane için, ayrı ayrı ne kadardır?
- 2019 yılının ilk 8 ayı itibariyle şehir hastanelerine Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan ödemelerin içeriği nedir? Bu ödemelerin her bir şehir hastanesi için ayrı ayrı tutarı ne kadardır?
- Sayıştay raporunda dikkat çekilen konulara ilişkin yeni kamu zararlarının oluşmaması adına ne gibi tedbirler alınmıştır?
- Hizmete giren şehir hastanelerinin konum itibariyle şehir dışında yer alması vatandaşların hastaneye erişimlerinde büyük sıkıntılara yol açmaktadır. Hizmete giren ve ilerleyen süreçte girecek olan şehir hastanelerinde ulaşım ve dolayısıyla sağlığa erişim sorununun sistematik hale gelmemesi için ne gibi tedbirler alınması düşünülmektedir?
- Şehir merkezinde yaşayan vatandaşların maruz kaldığı Travma vakaları, acil vakalar, acil kalp hastalıkları gibi acilen müdahale edilmesi gereken, gecikildiğinde hasta hayatı açısından büyük risk oluşturan hastalıklara zamanında müdahale edilebilmesi için ne gibi tedbirler alınması düşünülmektedir?
- İstanbul şehir hastanelerinin inşaatlarının mevcut durumu nedir? Bu hastanelerin ne zaman hizmete girmesi planlanmaktadır?
- İstanbul şehir hastaneleri hizmete girdiği zaman hangi hastanelerin kapatılacağı ve taşınacağı belirlenmiş midir?
- İstanbul şehir hastaneleri hizmete girdiği zaman hangi hastanelerin hangi şehir hastanesine taşınacağı belirlenmiş midir?
- Sayıştay raporunda dile getirilen birim fiyat farkları arasındaki bu uçurumun sebebi nedir? Bu fiyat farklılıkları sebebiyle oluşan kamu zararı neden engellenmemektedir? Olası kamu zararlarının tespiti ve telafisi için bir soruşturma açılması düşünülmekte midir?