Gıda zehirlenmesi, bakteri, virüs ve parazit gibi bulaşıcı organizmalardan ya da bunlardan kaynaklanan toksinler ile kontamine (bulaşma) olmuş besinlerin tüketilmesi ve sindirim sistemine girmesinden kaynaklanan bir hastalıktır. Bu organizmalar ya da toksinler besinleri üretim veya işleme aşamalarının herhangi bir bölümünde kontamine edebilir. Kontamine olan besinleri yedikten birkaç saat sonra ortaya çıkabilen gıda zehirlenmesi belirtileri arasında çoğunlukla mide bulantısı, kusma ya da ishal bulunur.
Sağlık Bakanlığı’nca Adana Milletvekili Burhanettin Bulut’un soru önergesine verilen yanıtta yer alan verilere göre 2015-2020 yılları arasında sağlık kuruluşlarına gıda zehirlenmesi kaynaklı 18.314.239 başvuru yapılmış ve bu süre içerisinde 1.714 vatandaşımızın gıda zehirlenmesi kaynaklı olarak hayatını kaybettiği ölüm raporlarına geçmiştir.
Tarımsal üretimde kullanılan kimyasallardan kalan pestisitlerin bulaştığı ıspanaktan tüketen yüzlerce insanın zehirlenmesi, tarımsal ihracat yapılan ülke tarafından zararlı kalıntılar nedeniyle iade edilen meyve ve sebzelerin iç pazara sunularak vatandaşlar tarafından tüketilmesi gibi olaylar yanında ülkemizde son aylarda ulusal ve yerel basında toplu gıda zehirlenmesi haberlerine sıklıkla rastlanmaktadır.
18 Mayıs’ta Denizli’de öğrenci pansiyonunda kalan 65 lise öğrencisinin, 7 Haziran Erzincan Fen Lisesinde 122 lise öğrencisinin, 9 Haziran Manisa Alaşehir’de 7 kişinin, 14 Haziran’da Üsküdar’da yurtta kalan 25 öğrencinin gıda zehirlenmesi şüphesiyle hastaneye kaldırıldığı ulusal basında yer almıştır. Ülkede yaşanan ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve fiyat artışları sağlıklı gıdaya erişimi zorlaştırmaktadır. Özellikle gençlerin öğün atladığı veya okul çıkışlarında ucuz, pratik ama çabuk bozulma riski taşıyan gıdalara yöneldiği görülmektedir. Fiyat artışları gıdaya erişimi zorlaştırmakta, erişilen gıdanın da bozulma riski taşısa dahi kullanılması eğilimini artırmaktadır. Marketlerde son tüketim tarihi yaklaşan indirimli ürünlere yönelinmektedir. Ancak yüksek elektrik fiyatları da soğutucu gıda muhafaza dolaplarının gıda satış ve depolama noktalarında etkin kullanımının önünde tehdit oluşturmaktadır. Bu da hassas gıdaların daha çabuk bozulmasına sebep olmaktadır. Bu sorunlar yurt, kışla, otel, yemekhane, restoran, lokanta, fabrika benzeri işyerleri gibi toplu gıda üretilen ve tüketilen yerlerde daha fazla olmak üzere hanelerde de zehirlenme vakalarına yol açmaktadır. Bu noktalardan hareketle;
- 2021 ve 2022 (1 Ocak – 15 Haziran itibarıyla) yıllarında aylara ve illere göre ayrı ayrı belirtilmek üzere Bakanlığınıza yapılan ya da diğer kurum ve kuruluşlar vasıtasıyla Bakanlığınıza iletilen gıda kaynaklı zehirlenme vaka sayısı kaçtır? Gıda zehirlenmesine yol açan odak sayısı kaçtır?
- Gıda kaynaklı zehirlenmelerin önlenmesi için Bakanlığınızın hazırladığı bir eylem planı var mıdır?
- Önümüzdeki aylarda yurt genelinde sıcaklıkların da giderek artacağı göz önüne alındığında, olası zehirlenme vakası artışlarının önüne geçmek için ne gibi tedbirler alınacaktır?
- Gıda zehirlenmelerine karşı Bakanlığınızın yetki alanlarında gerekli çalışmaları ve denetimleri yürütmek üzere istihdam edilen gıda mühendisi ve personel sayısı kaçtır? Gıda mühendisi ve personel için yeni kadro açılması planlanmakta mıdır?
- Yüksek elektrik fiyatları sebebiyle ticaret sınıfında faturalandırılan gıda işletmeleri gıda hijyeni için çok önemli olan buzdolabı ve dondurucularını etkin bir şekilde kullanamama riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Ticarethane sınıfında bulunan faturalandırma sınıfının değiştirilmesiyle ilgili bir değişiklik yapmayı düşünüyor musunuz? Bu esnafın indirimli elektrik kullanabilmesi için bir çalışmanız var mı?