Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi’nin sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılması önerisine ve kanser vakalarına ilişkin
Gıda Mühendisi Bülent Şık, 2011-2016 yılları arasında Sağlık Bakanlığı bünyesinde yürütülen, “Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi”nde görev almıştır. Havada, suda, toprakta ve tarım ürünlerinde kanserojen, ağır metal ve pestisitlerin varlığını tespit etmeye yönelik ilgili projenin amacı sıralanan illerde sık görülen kanser hastalıklarına çevrede bulunan kanserojen kimyasal maddelerin neden olup olmadığının araştırılması idi. Ancak projenin tamamlanmasının ardından uzun bir süre geçmesine rağmen Sağlık Bakanlığı tarafından kamuoyunu bilgilendirmeye yönelik herhangi bir adım atılmamış, projenin ortaya çıkardığı bulgular kamuoyu ile paylaşılmamıştır. Projenin ortaya çıkardığı bulgulara ilişkin kamuoyunu bilgilendirme görevini ise Bülent Şık yerine getirmiş, ilki 15 Nisan 2018’de olmak üzere ilgili araştırma bulgularını Cumhuriyet gazetesinde yazı dizisi olarak yayınlamıştır. Çarpıcı verilerin yer aldığı yazı dizisinin ardından Bülent Şık hakkında Sağlık Bakanlığı’nca yürütülen ve Türkiye’de kanser vakalarının sık görüldüğü bölgelerde bulunan kanser yapıcı kimyasalları tespit etmeyi amaçlayan projeye ilişkin bulguları ‘kamuoyuyla paylaştığı’ yani kamuoyunu halk sağlığı konusunda aydınlattığı gerekçesiyle dava açılmıştır. Bülent Şık’a yönelik açılan davanın yargılama süreci devam ederken Sağlık Bakanlığı tarafından ilgili araştırmaya yönelik herhangi bir açıklamada bulunulmaması dikkat çekicidir. Oysa ilgili araştırma kanserden ölümlerin dünya ortalamasının üstünde olduğu Antalya, Ergene ve Dilovası’nda yapılmış geniş çaplı bir araştırmadır. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye’de her 5 ölümden 1’inin kanser sebebiyle olduğu düşünüldüğünde, araştırma verilerinin kamuoyuyla paylaşılarak veriler üzerinde farkındalık yaratacak çalışmalara olanak sağlanmasının önemi kabul edilecektir. Bu çerçevede;
- “Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi” ile elde edilen tüm bilimsel verilerin kamuoyu ile paylaşılması ve vatandaşların halk sağlığını tehdit eden unsurlar konusunda bilgilendirilmesi düşünülmekte midir?
- Projenin sona erdiği tarihten bugüne dek Sağlık Bakanlığı tarafından bu yönde bir bilgilendirmenin ve kamuoyunu proje sonuçlarına ilişkin aydınlatmanın yapılmamasının gerekçesi nedir?
- Projede yer alan uzmanlarca özellikle kanser vakalarında yaşanan artışın gerekçesi olarak tespit edilen unsurlar nelerdir? İlgili uzmanlarca önerilen çözüm yolları nelerdir?
- Bu çözüm yolları neden hayata geçirilmemektedir?
- Türkiye’de 2000 yılından bugüne dek tespit edilen kanser vakalarının sayısı ile türlerinin yıllara göre dağılımı nedir?
- Türkiye’de 2000 yılından bugüne dek tespit edilen kanser vakalarının sayısı ile türlerinin bölgelere ve illere göre dağılımı nedir?
- Türkiye’de 2000 yılından bugüne dek tespit edilen kanser vakalarının sayısı ile türlerinin yaşa ve cinsiyete göre dağılımı nedir?